તમે પણ કૈલાશ યાત્રા (મણિમહેશ) કરી શકો છો

મણિમહેશ કૈલાશ યાત્રા ભારતમાં સૌથી મુશ્કેલ યાત્રાધામો પૈકીની એક છે. જેનુ ધાર્મિક મહત્વ તિબેટમાં આવેલ કૈલાસ માનસરોવર જેટલુ છે. તે સમુદ્ર સપાટીથી 13,390 ફીટ ની ઊંચાઈએ વિશાળ હિમાલય મા આવેલ છે. આ પવિત્ર સ્થળ હિમાચલ પ્રદેશ રાજ્યના ચંબા જિલ્લાના ભરમૌર સબ-ડિવિઝનમાં આવેલું છે. મણીમહેશ તળાવ પવિત્ર કૈલાશ શિખરની નજીક આવેલું છે જે ભગવાન શિવનું નિવાસસ્થાન માનવામાં આવે છે.

સુરત, ગુજરાતના એડવેન્ચર પ્રેમી ડોક્ટરોએ મણિમહેશ કૈલાશ યાત્રાના આધ્યાત્મિક એડવેન્ચર ટ્રેક માટે જવાનું નક્કી કર્યું, પરંતુ ચંબામાં વાદળ ફાટ્યા બાદ મોટા ભૂસ્ખલન અને તૂટેલા પુલ પછી આખરે હું ડૉ. વિનેશ શાહ, ડૉ. રાહુલ મોદી, ડૉ. મયુર વાઘેલા, ડૉ. નિલેશ ગાંધી અને ડો. હેમંત મોદી મક્કમતાથી યાત્રાએ નીકળ્યા અને અમે કૈલાશ દર્શન કરવા માટે સૌથી ભાગ્યશાળી અનુભવ્યા.

અહીં હું આ લેખમાં મારો અનુભવ શેર કરી રહ્યો છું જેથી કોઈ પણ આ યાત્રાનું અગાઉથી આયોજન કરી શકે.

# આ યાત્રા પ્રવાસ ફક્ત ઓગસ્ટ/સપ્ટેમ્બર મહિનામાં પરંપરાગત રીતે 15 દિવસ જ જન્માષ્ટમી (ભગવાન કૃષ્ણનો જન્મ) થી રાધાષ્ટમી (રાધાદેવીનો જન્મ) સુધી ખુલે છે.

# આ યાત્રા વરસાદની મોસમમાં યોજાય છે જેથી અચાનક વરસાદ, ખડકો પડવા, ઠંડા હવામાન અને હિમવર્ષાનો સામનો કરવા માટે હંમેશા તૈયાર રહેવું પડે છે.તમે 20°C થી 0°C સુધીના તાપમાનમાં ફેરફાર અનુભવશો.

# મનોહર અને સાહસિક 14 કિલોમીટર સતત ચઢાણ ટ્રેક જે મણિમહેશ સુધી પહોંચવા માટે 2 દિવસ ચાલવા અને 1 દિવસ ખચ્ચર સવારી દ્વારા લે છે.

# આખી પદયાત્રા હિમાલયના પર્વતની ધારે ધારે છે અને એક કે બંને બાજુએ ઊંડી ખીણ છે

# સમગ્ર સાંકડો ચઢાણ ખડકો, રેતી, કાદવ, નદી, ઝરણા, ધોધ વચ્ચેથી પસાર થાય અને ક્યાંક તમને ભાગ્યે જ 3 ફુટ જ પહોળો માર્ગ મળશે.

# આ યાત્રામાં કોઈ પણ જાતનો ખર્ચ થતો નથી કારણ કે તમારે યાત્રા દરમિયાન રહેવા અને ભોજન પર કોઈ ખર્ચ કરવાની જરૂર નથી જેનુ સમગ્ર આયોજન શિવ ભક્તો કરે છે.

સાથે રાખવા માટેની અગત્યની વસ્તુઓ

● ગુણવત્તાયુક્ત બ્રાન્ડેડ ટ્રેકિંગ શૂઝ જેમાં સ્પાઇક્સ હોય છે

● ટ્રેકિંગ બેગ (રકસેક)

● સ્લીપિંગ બેગ

● રેઈન કોટ

● વૉકિંગ સ્ટીક

●ગોગલ્સ

● હેડ ટોર્ચ

● સાબુ

● નાનો પાણીનો જગ/બોટલ

● ઓક્સિજન સિલિન્ડર

● પલ્સ ઓક્સીમીટર

● ડ્રાય ફ્રૂટ અને નાસ્તો

● પ્રાથમિક સારવાર કીટ

● ગરમ કપડાં, થર્મલ વસ્ત્રો અને જો શક્ય હોય તો ધાબળા

● તમારા ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ દવાઓ

મહત્વની સૂચનાઓ 

●● તમારી યાત્રા શરૂ કરતા પહેલા, નોંધણી ફરજિયાત છે જે હિમાચલ પ્રદેશની સત્તાવાર વેબસાઇટ દ્વારા કરી શકાય છે.

●● ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ લાયકાત ધરાવતા સક્ષમ ડૉક્ટર પાસેથી લેવું આવશ્યક છે.

●● ટ્રેકિંગનો અનુભવ હોવો જરૂરી છે.

●● હંમેશા તમારો ટ્રેક વહેલી સવારે (સવારે 5 થી 6 ની વચ્ચે) શરૂ કરો..

● નાઇટ ટ્રેક ટાળવાનો પ્રયાસ કરો

● નિયમિત સમયાંતરે પાણી પીવો અને હિમાલયના ઝરણામાં તમારી બોટલ ટોપઅપ કરો, જે એક કુદરતી સ્ત્રોત છે..

● ફક્ત તંબુ રોકાણ શક્ય છે જે ભગવાન શિવ ભક્તો દ્વારા વિનામૂલ્યે આપવામાં આવે છે. જો કે, તમે 400 થી 1500 પ્રતિ રાત્રિના ખર્ચે વ્યક્તિગત ટેન્ટ ભાડે રાખી શકો છો

●● અસંખ્ય ફૂડ કાઉન્ટર (પરંપરાગત રીતે લંગર/ભંડારા તરીકે ઓળખાય છે) પંજાબી, દક્ષિણ ભારતીય, મીઠી વાનગીઓ જેવી ખાદ્ય વાનગીઓની વિશાળ શ્રેણી ટ્રેકના રૂટ પર નિયમિત અંતરે મળે છે આ ઉપરાંત તેઓ વિવિધ ચાટ, ગોલ ગપ્પે વગેરે પણ પીરસે છે અને સૌથી અગત્યનું છે કે તે સંપૂર્ણપણે નિઃશુલ્ક હોય છે અને એ પણ ખૂબ જ આતિથ્યપૂર્ણ ભાવ સાથે. પરંતુ તમે અલગ-અલગ કલરના સફરજન Apple ખરીદી શકો છો એ પણ માત્ર 10 રૂપિયામાં 3 !!!

 *ટ્રાવેલ ગાઈડ (પઠાણકોટ પહોંચ્યા પછી)

દિવસ-૧) 

ટેક્સી દ્વારા પર્વતોના સુંદર શેડ્સ સાથે 7 થી 8 કલાકની ડ્રાઈવ બાદ ભરમૌર પહોંચશો. ભરમૌર ખાતે હોટેલ લો. HP ટુરિઝમ હોટેલનું ઓનલાઈન બુકિંગ શક્ય છે. અમે HP ટુરિઝમ હોટેલમાં રોકાયા જે હેલિપેડ સર્વિસની નજીક છે..

દિવસ-૨) 

ભરમાણી માતાના મંદિર સુધી 4 કિમીનો ચઢાણ ટ્રેક કરો જયા લગભગ 0 ડિગ્રી તાપમાનના પાણીના ગૌરીકુંડમાં સ્નાન કરો અને શાંતિપૂર્ણ વાતાવરણમાં ધ્યાન ધરો અને સૂર્યાસ્ત પહેલા ભરમૌર પાછા ફરો. એવી માન્યતા છે કે મણિમહેશ કૈલાશની યાત્રાએ જતા પહેલા ભરમાણી માતાના આશીર્વાદ લેવાના હોય છે.

દિવસ-૩)

સવારે 6 વાગ્યે તમારી મુસાફરી શરૂ કરો. ટેક્સી દ્વારા હડસર જે ભરમૌરથી 14 કિમી દૂર છે તે 45 મિનિટની ડ્રાઈવ સાથે પહોંચો. હુડસરમાં નાસ્તો કરો અને મણિમહેશ તરફ ટ્રેકિંગ શરૂ કરો અને જો તમે ચાલવા જાવ તો સાંજ સુધીમાં ધાંચો પહોંચો .ધાંચો ખાતે ટેન્ટ સ્ટે કરો.;

દિવસ-૪)

સવારે 6 વાગ્યે મણિમહેશ તરફ તમારો ટ્રેક શરૂ કરો અને જો તમે માત્ર ચાલવા જાવ તો સાંજ સુધીમાં ગૌરીકુંડ થઈને મણિમહેશ પહોંચો. મણિમહેશ ખાતે ટેન્ટ સ્ટે. રાત્રે તમે આકાશમાં સુંદર તારાઓ જોઈ શકો છો. આખી રાત તમે જોશો કે ભક્તો ભજન ગાતા, ધ્યાન કરતા, મહાદેવના નારા લગાવતા નજરે પડશે

દિવસ-૫)

સવારે વહેલા ઉઠો, સુંદર મનોહર દૃશ્ય સાથે કૈલાશ દર્શન કરો. જેમ જેમ સૂર્યોદય થાય છે તેમ, તમે કૈલાશ પર્વત પર સૂર્યને ચમકતા હીરા (મણિ) તરીકે જોઈ શકો છો અને આ દૃશ્યને કારણે આ સ્થાનને મણિમહેશ કહેવામાં આવે છે. આ અદ્ભુત દર્શનને જોઈને ઘણા લોકો સ્વયંભૂ આંસુ વહાવે છે.

દિવસ-૬)

દર્શન પછી હડસર તરફ ટ્રેકિંગ શરૂ કરો અને સાંજ સુધીમાં ભરમૌર પહોંચો.

દિવસ-૭)

આરામ કરો અને ચોરાસી મંદિરની મુલાકાત લો જે 1400 વર્ષ પહેલા બંધાયેલું હતું. ભરમૌર ખાતે ખરીદી કરો.

દિવસ- ૮)

પઠાણકોટ પર પાછા જાઓ 

વૈકલ્પિક રીતે તમે ખચ્ચર રાઈડ દ્વારા યાત્રા કરી શકો છો જે તમારા ટ્રેકને 1.5 દિવસ સુધી ટૂંકાવી દેશે. જો કોઈ વ્યક્તિ ટ્રેકિંગ ન કરી શકે તો તે હેલિકોપ્ટર દ્વારા યાત્રા કરી શકે છે જે તમને માત્ર 10 મિનિટમાં ભરમૌરથી મણિમહેશ સુધી પહોંચાડે છે. પરંતુ બંને બાજુની મુસાફરીની ટિકિટ લેવાનું ભૂલશો નહીં, નહીં તો તમારે લાંબી કતારમાં રાહ જોવી પડશે. હવામાનની સ્થિતિ અંગે અનિશ્ચિતતાના કારણે હેલિકોપ્ટર સેવા ગમે ત્યારે બંધ થઈ શકે છે. તેથી ગમે ત્યારે ટ્રેકિંગ માટે તૈયાર રહો

સારાંશમાં, કૈલાશ મણિમહેશ યાત્રા ચોક્કસપણે સૌથી મુશ્કેલ અને ખતરનાક આધ્યાત્મિક સાહસો પૈકીની એક છે, પરંતુ જ્યારે તમે અંતમાં કૈલાશના દર્શન કરો છો ત્યારે તમારા શરીરમાં સકારાત્મક ઉર્જાવાન વાઇબ્સ મેળશે ત્યારે આત્મા ધન્ય થઈ જાય છે. હર હર મહાદેવ

અસ્વીકરણ: ઉપરનો લેખ મારા અંગત અનુભવ પર આધારિત છે. વ્યક્તિએ પોતાના જોખમે મુસાફરી અથવા ટ્રેકિંગ કરવું જોઈએ. યાત્રા શરૂ કરતા પહેલા વ્યક્તિએ હવામાન, ટ્રેકની સ્થિતિ, રહેઠાણ, સ્થાનિક કાયદાઓની વિગતો પૂછવી આવશ્યક છે

Dr. Vinesh Shah
M.D(F.M),PhD FM),B.G.L
Medicolegal Expert
Pixie Forensic And Medicolegal Consultancy
Ahmedabad-Surat-Mumbai